Het menselijk vermogen maart 2020: een vermogensgroei belasting

Het eerste nummer van “Het menselijk vermogen” – tijdschrift voor verbeelding – verdiept zich in het nieuwe boek van Thomas Piketty “Kapitaal en ideologie” dat deze maand in Nederlandse vertaling verscheen. In het laatste hoofdstuk geeft de schrijver een politieke schets van de vernieuwingen die nodig zijn om de ongelijkheid in Europa te verkleinen. De contouren van deze schets zijn verder uitgewerkt in een mede door Thomas Piketty opgesteld manifest dat op internet gepubliceerd is op de website www.tdem.eu. Inmiddels hebben meer dan 100.000 mensen hun steun betuigd door ondertekening van het manifest. Onduidelijk is of dit manifest ook een vervolg krijgt in de vorm van een nieuwe sociale beweging of een politieke partij.

Het manifest bestaat uit twee delen: een nieuw verdrag van Europa en een nieuw budget en belastingen voor Europa. In het nieuwe verdrag wordt vastgelegd dat de deelnemende landen van Europa, niet noodzakelijkerwijs alle lidstaten van de EU, een nieuwe Europese ‘Assembly’ zullen vormen, naast het Europees parlement, waarin nationale parlementariërs zitting zullen nemen. De vergadering krijgt de beschikking voor een nieuw budget dat wordt verkregen uit 4 nieuwe Europese belastingen die aanvullend zijn op de nationale belastingstelsels. De besteding van het budget is gericht op het verkleinen van de ongelijkheid in Europa in het bijzonder het stimuleren van onderwijs. De vier nieuwe belastingen zijn een progressieve inkomstenbelasting en een progressieve vermogensbelasting voor particulieren en een CO2 belasting voor bedrijven en een extra belasting voor grote bedrijven. De ideeën zijn gedurfd, vernieuwend en prikkelend maar lijken ook ingegeven te zijn goed aan te sluiten bij de realiteit van de Europese praktijk. Mede daardoor missen ze de kracht van de verbeelding. En mede daardoor dragen ze ook de kiem voor mislukking in zich. Om Europa echt te vernieuwen is meer nodig. Een visie die dieper ingrijpt in de structuren van onze samenlevingen; die nieuwe hoop en inspiratie geven. In de komende nummers zal ik zijn ideeën ‘amenderen’. Het eerste amendement ‘de vermogens groei belasting’ zal het onderwerp zijn van dit nummer.