Bestaanszekerheid begint bij een nieuwe ideologie

 

Het klinkt logisch: de kloof tussen systeemwereld van politici en de leefwereld van gewone burgers overbruggen door weer alle bevolkingsgroepen aan de politiek te laten participeren. Het is een variant op de ‘burgerraden’ waarmee Extinction Rebellion de samenleving hoopt te veranderen. En toch geloof ik er niet in. Want het kernprobleem zijn niet de ‘poppetjes’ maar is gewoon ideeënarmoede. Als systemen onhoudbaar zijn moeten we simpelweg nieuwe systemen bedenken. Onze politici kunnen dat niet: ze zijn te technocratisch (geworden). Maar de buurvrouw van de moeder van Milio van de Kamp kan het ook niet. Of toch wel? Het hoeft niet, - nee! - het mág niet ingewikkeld te zijn. Om bestaanszekerheid opnieuw te organiseren heb je drie nieuwe systemen nodig. We schrappen alle belastingen, subsidies, toeslagen en beginnen opnieuw met twee belastingen: één belasting voor particulieren, een zwaar progressieve belasting op groei van vermogen dat moet zorgen voor een bovengrens aan rijkdom. En één belasting voor bedrijven, - geen uniforme belasting -, maar een profielbelasting per sector waarin alle productiefactoren,  kapitaal (omzet, afschrijvingen, winst), arbeid (loonkosten) en natuur (CO2-uitstoot, afvalstoffen, grondstoffenverbruik) via de jaarrekening gedifferentieerd worden belast. Met beide belastingen financieren we de bestaanszekerheid: een basisloon van de overheid als je werkt (een aftrekpost in de profielbelasting) en een basisinkomen als je niet werkt (het nieuwe socialezekerheidsstelsel). Noodzakelijk is ook de arbeidsmarkt te reorganiseren: Iedereen krijgt verhandelbare arbeidstijdrechten dat recht geeft op een minimum hoeveelheid betaalde arbeid. Kortom, de overheid bewaakt scherp de grenzen van de samenleving en in het midden krijgt de markt meer vrijheid om te bewegen.